JKM i jego wnuki
Był raz taki moment, gdy owładnęły mną czułe uczucia dla Janusza Korwin-Mikkego. Zażyłem z nim cichej wspólnoty lęku (o której on nie wiedział) dnia 5 września 1995 r. na otwarciu Polskiego Zjazdu Filozoficznego. Wtedy jeszcze filozofia była w cenie, dzięki czemu organizatorzy wystarali się o list z pozdrowieniami od papieża Jana Pawła II, będącego wszak swego czasu wykładowcą tej dziwacznej dyscypliny. Na wieść, że zaraz będą czytać papieskie orędzie, sala zaczęła wstawać. I wstałaby rączo, bez zbędnego ociągania się, gdyby nie dwóch wyrzutków społeczeństwa i zaprzańców: Korwin-Mikke i Hartman.
Oto stoją już wszyscy, lecz tych dwóch, w odległości paru foteli od siebie, jeszcze siedzi. JKM kładzie ręce na oparciu swojego fotela, unosi się na parę centymetrów, rozgląda po sali. Widzi, że nie da rady. Spękał. Wstał. Powoli, stękliwie, ale wstał. Patrzyłem na to w napięciu, wciąż jeszcze siedzący i drżący o swój los. Gdy jednak wstał ON, stchórzyłem i ja. Wstałem. I ocaliłem swoje cztery litery. Dzięki Ci JKM! (Oczywiście listu od premiera Oleksego wysłuchaliśmy wszyscy w pozycji siedzącej na spocznij).
Ta anegdotka (prawdziwa w każdym ze swych nielicznych szczegółów) pokazuje, że legendarna niezmienność JKM jest właśnie tylko legendarna. Podobnie jak odwaga i bezkompromisowość. Kiedyś nie był klerykalny, dziś jest. Dziś rzuca na prawo i lewo szyderstwa i wyzwiska, pewien, że za żadne z nich ani moralnie, ani prawnie nie odpowie. Ale żeby czynem dać wyraz swemu zbrzydzeniu wiernopoddańczym klerykalizmem, jaki dwie dekady temu panował w tym kraju, to już nie. Zabrakło odwagi do siedzenia w fotelu, jak siedział. Na moje szczęście. Ba, gotów jest dziś udawać gorliwca, bo przecież jest „konserwatywny”.
Janusz Korwin-Mikke wie, jak być dobrym dziadkiem dla swoich wnucząt. Dobry dziadek pozwala dziatwie dokazywać, ile wlezie, morałów nie prawi, za to podbija dzieciarni bębenek: No, dalej! Hejże! Kopcie, plujcie, szydźcie z kogo chcecie! Nic was za to złego nie spotka. Dziadziuś was obroni. A ile radości z tego będzie! Wielki z niego Anty-Sokrates. Iście koszmarny sen filozofa.
Drodzy młodzi korwiniści. Znam Wasze uczucia. Sam nie byłem od nich wolny. Przeszło mi tak przed trzydziestką. Właśnie mniej więcej w tym czasie, w którym osadzona jest powyższa anegdotka. Otóż wśród wielkich ludzkich namiętności jest i radość z poczucia własnej wyższości, poczucia moralnej słuszności i czystości, zmieszanego z pogardą dla tych, którzy są na świeczniku bądź też są nieuświadomionymi jeszcze mięczakami. Ta wzgardliwa pewność siebie nazywa się pychą. Pogarda dla władzy, instytucji i w ogóle całego świata „darmozjadów na stołkach” nazywa się zaś resentymentem. Politycy od niepamiętnych czasów grają na tych namiętnościach jak na jakiejś piekielnej lirze. Fałszywa i niebezpieczna to muzyka.
Był już kiedyś, i to przez dobre dwa stulecia, u nas w Europie i tam, za morzem, taki świat, w którym każdy miał to, na co zasłużył, a więc to, co sam zarobił. A władzy nie było nic do tego. W to się nie wtrącała, bo wolność robienia ze swym życiem i pieniędzmi co się chce to była rzecz święta. Poza tym jednak ta władza nie patyczkowała się specjalnie z ludźmi, którzy stawali jej na drodze. Żadnego tam demokratycznego marudzenia! Za to biznes się kręcił i handel się kręcił. Dymiły kominy, pływały statki, powstawały i upadały fortuny, a wokół panował moralny porządek. Pedałów wsadzano do pierdla, podobnie jak roboli, którym we łbach się przewracało i żądali, dajmy na to, ośmiogodzinnego dnia pracy.
Poza tym jednak nikt krzywdy nie miał, jeśli tylko znał swoje miejsce. Trzeba było tylko wiedzieć, kto tu rządzi, kto pan, a kto kmiotek, czyja wiara i tradycja jest cywilizacją, a kto „korzysta z gościny” i jest „tolerowany”. I dało się żyć! A baby siedziały w domu, no chyba, że w szwalni albo tkalni. Fajnie było w tym XVIII i XIX wieku!
A teraz, drogi młody korwnisto, wyobraź sobie, że jesteś w tym świecie, no dajmy na to, dzieckiem pracującym w fabryce 16 godzin na dobę. Albo bezrobotnym umierającym na ulicy. Albo… no, może sam sobie już dośpiewaj. Statystycznie biorąc, najprawdopodobniej twoi pradziadowie i prababki nie byli w tym świecie panami. Pewnie byli chłopami lub robotnikami. I zapewne należeli do tych, którzy kiedyś powiedzieli DOŚĆ! Dość wyzysku, pogardy dla człowieka, nierówności i niesprawiedliwości. Dość pychy panów i ich poniżenia biednego człowieka. Dość wolności bogaczy kosztem niewolnictwa biedoty.
I to „DOŚĆ!” całkiem zmieniło nasz świat. Kosztowało to wiele wojen, które trwały przez połowę minionego stulecia. I oto jakoś znaleźliśmy się w świecie, w którym dzieci nie umierają na ulicach, a ci, którym nie podoba się rząd, nie lądują w więzieniach, lecz idą na wybory. To ten świat „lewaków” i „złodziejskiej Unii Europejskiej”. Jakże obywatele tego świata tęsknią za utraconą wolnością XIX wieku! I jak się garną uciekać z tej koszmarnej Unii do Chin, do Indii, byle dalej od tego całego absurdu!
Wiecie, świat nie jest taki prosty, jak się wydaje. Tu złodzieje – tam sprawiedliwi. Tu moje – tam twoje. Tu normalni ludzie – tam debile i pasibrzuchy. My zdrowi – oni chorzy. My logiczni – oni zakłamani i pogrążeni w absurdzie. Nie, świat taki nie jest. Jest bardzo skomplikowany i delikatny. Może trwać dopóki ludzie mądrzy i roztropni mają przewagę nad prostakami i pyszałkami. Dopóki nie dostanie się w łapy tych, którzy wszystko wiedzą lepiej i wszystko raz-dwa rozpieprzą.
Bo ten świat nie przetrwa, jeśli każdy będzie chodził tylko wokół swego interesu, a wspólnota społeczna to będzie tylko w kościele. To bajka. I to bajka etycznie dość odrażająca. Proszę Was, nie przykładajcie ręki do anarchii, która bierze się z pychy i bezczelności. Nie burzcie świata, bo bardzo go potrzebujecie. I on potrzebuje Was. Nie bawcie się politycznymi zapałkami, bo polityczne pożary sieją spustoszenie większe niż ogień.
A jeśli potrzebujecie autorytetu i przewodnika, to bardzo dobrze. Tylko nie szukajcie go wśród szyderców i brutali, lecz wśród ludzi roztropnych i uprzejmych. Bądźcie mądrzy, skoro jesteście mądrzy.